Otuz dört yıl önce, 23 Şubat 1987’de dünya, Samanyolu’nun mevcut uydu galaksiler grubunun en büyüklerinden birisi olan Büyük Macellan Bulutu’ndaki (LMC) dev bir mavi yıldızın patlamasıyla sarsılmıştı. Bu, son 400 yıl içinde görülen böylesi en yakın patlamaydı. LMC 170.000 ışık yılı mesafede yer alıyor, yani asıl patlama 1987’den yaklaşık 170.000 yıl önce gerçekleşti. Bu olay gerçek bir dönüm noktası, dev bir yıldızın merkezinde bir demir çekirdeğin oluşumuyla üretilen inanılmaz derecede güçlü yıldız patlamasının, bir “çekirdek çökmesi” süpernovasının detaylarını modern astronomik cihazlarla incelemek için ilk fırsattı. Bu patlama, kısa bir süre için, LMC’nin geri kalanı kadar radyasyon üretti, hatta Dünya’da tespit edilen ve yeni bir “çoklu haberci” astrofiziği çağı açmamızı sağlayıp çekirdek çökmesi süpernovaları hakkındaki teorileri doğrulamamızı sağlayan bir atom altı nötrino fışkırması oluşturdu. Astronomlar 1987’den beri bu patlamanın ürettiği radyasyon ve madde şokunun evrimini izliyorlar. Çekirdek çökmesi süpernovalarının geniş, ışıldayan, sıcak bir süpernova kalıntısı üretmenin yanı sıra geride öncü yıldızın ölü çekirdeğini, aşırı yoğun bir nötron yıldızı ya da tekil bir kara delik bırakması da beklenir, ama 30 yıldan uzun süren dikkatli araştırmalara rağmen bu çökmüş cisim bulunamadı. Belki bu seneye kadar. SN 1987A’nın Chandra X-ışın Gözlemevi ve NuSTAR yüksek enerji X-ışın gözlemevinden arşivlenmiş X-ışın görüntüleri ve diğer verilerini kullanan astronomlar, çökmüş yıldız çekirdeğinin varlığının ilk ipucunu yakaladıklarını düşünüyorlar. Yukarıda maviyle gösterilen NuSTAR görüntüsü, SN 1987A’nın yaygın yüksek enerji emisyonunu gösterirken yüksek çözünürlüklü kameralarıyla Chandra, patlamanın püskürüğü tarafından üretilen, her yönde bir ışık yılı boyunca uzanan geniş sıcak gaz halkasını detaylandırıyor. NuSTAR ve Chandra’nın X-ışın verilerinin karşılaştırılması, X-ışın yayınlayan halkanın merkezine yakın küçük, yeni doğmuş nötron yıldızının manyetik olarak itilen rüzgarı tarafından üretilen, sıra dışı bir enerji emisyonunu ortaya çıkarıyor. Bu, yeni nötron yıldızının özelliklerini incelemek ve önümüzdeki birkaç yüzyılda ve sonrasında zamanla nasıl soğuyup evrimleşeceğini görmek için eşsiz bir fırsat sunuyor.
Görsel: Chandra (X-ışın): NASA/CXC/Univ. di Palermo/E. Greco; NuSTAR (X-ışın): NASA/JPL-CalTech)