Samanyolu’nda, Güneş Sistemimiz dışındaki 5000 kadar gezegeni doğrulamış durumdayız. Bu ötegezegenler, yıldızlarının ışığındaki küçük periyodik değişimlerin özenli gözlemleriyle; soğurma çizgilerinin gezegenin ufacık çekiminden kaynaklanan ileri ve geri hareketinden, ya da parlaklıktaki gezegen yıldızın önünden geçtiğinde oluşan küçücük azalmadan bulunuyorlar. Bazı ötegezegenlerin Dünya’ya benzedikleri, hatta atmosfere sahip oldukları ve yaşamı destekleyebilecekleri düşünülüyor. NASA’nın yeni fırlatılan James Webb Uzay Teleskobu, bugüne kadar fırlatılan en büyük uzay teleskobu; yörüngedeki yerine ulaştığında (yaklaşık bir ay sonra, Dünya-Güneş hattı üzerinde Dünya’nın yaklaşık 1,5 milyon kilometre arkası) umut vadeden gezegenlerde yaşamın işaretlerini doğrudan arayacak. Ama Jüpiter gibi dev bir gezegen bile boyut olarak normal bir yıldızın yalnızca onda biri kadardır, bu yüzden gezegenin düşürdüğü gölge, yıldız ışığında sadece küçücük bir noktadır. X-ışın yayınlayan nötron yıldızları veya kara deliklerin çevresinde dönüyor olabilecek gezegenler için bu durum farklıdır; çünkü Jüpiter’in boyutları, bir nötron yıldızı ya da kara deliğin çevresinde X-ışın yayınlayan bölgeden binlerce kat büyüktür. Yukarıda soldaki görsel, galaksi M51’in bir X-ışın (mor) ve optik görüntüsü. Görseldeki beyaz kutu, M51-ULS-1 (“ULS” cisimden gelen olağan dışı miktarda X-ışınlarından dolayı aşırı parlak X-ışın kaynağı anlamına geliyor) adı verilen güçlü bir X-ışın kaynağını çevreliyor. M51-ULS-1, küçük normal bir yoldaş yıldızla ondan madde biriktiren bir nötron yıldızı ya da kara delikten oluşan bir X-ışın çifti. Chandra X-ışın Gözlemevi’yle 20 Eylül 2012’de yapılan bir X-ışın gözleminde, astronomlar bu kaynağın yaklaşık bir saat boyunca aniden kaybolduğunu fark ettiler. Bu tür X-ışın çiftleri, bir dizi nedenden ötürü X-ışın parlaklığında sıra dışı şekilde büyük düşüşler sergiliyor olsa da M51-ULS-1’in düşüşü daha öncekilerin hepsinden farklı görünüyordu. Bilim insanları bu düşüşün, M51-ULS-1’deki X-ışın kaynağının tüm sistemin yörüngesindeki küçük, Satürn boyutlarında bir cisim tarafından örtülmesinden kaynaklandığını öne sürdüler. Eğer doğrulanırsa bu ilk “fazla ötegezegen” (Samanyolu dışındaki ötegezegenler için önerilen bir isim) keşfi olabilir.
Görsel: X-ışın: NASA/CXC/SAO/R. DiStefano, et al.; Optik: NASA/ESA/STScI/Grendler; İllüstrasyon: NASA/CXC/M.Weiss
