Galaksi kümeleri, Evren’de birbirine bağlı en büyük bileşenlerdir. Yüzlerce, hatta binlerce galaksi içerirler. Bu kümelerdeki kütlenin büyük bölümü görünmez bileşenlerde, (bizim göremediğimiz ama kümedeki galaksilerin hissedebildiği) karanlık maddede ve yalnızca ürettiği X-ışın emisyonuyla gözlenebilecek kadar sıcak olan normal maddededir. Bunların yanında galaksi kümeleri ışığa yakın hızlarda hareket eden yüksek hızlı parçacıklar da içerir. Bu parçacıklardan bazıları, küme galaksilerinin bazılarının merkezinde bulunan aktif süperdev kara deliklerin güçlü parçacık jetleri tarafından üretilirler. Ama bu yüksek hızlı “göreli” parçacıklara, nasıl üretildikleri ve ne kadar uzun süre var olduklarına dair anlayışımızın çok da güvenilir olmadığı kanıtlandı. Abell 1033 olarak bilinen bir galaksi kümesi üzerine yeni bir çalışma, bu kümedeki göreli parçacık popülasyonunun doğası hakkında önemli ipuçları sağladı. Bu çalışmada LOFAR radyo teleskop dizisi tarafından ölçülen düşük frekanslı radyo emisyonuyla birlikte Chandra X-ışın Gözlemevi tarafından ölçülen aşırı sıcak küme içi ortamın X-ışın gözlemleri kullanıldı. X-ışın ve radyo görüntülerinin kümenin bir optik görüntüsü üzerine eklendiği yukarıdaki görselde radyo emisyonu maviyle gösterilirken X-ışın emisyonu mor renkte gösteriliyor. Radyo emisyonunun ilginç bozulmasının kümedeki galaksilerin hareketinin ve küme içi ortamın kendisinin bir sonucu olduğu düşünülüyor. Radyo emisyonunun göreceli parlaklığı, bu emisyonun kümeye bağlı daha yavaş maddedeki türbülanstan kaynaklanan hafif itiş ile tekrar enerji kazanan ve canlanan bir daha yaşlı, göreli elektron popülasyonu tarafından üretildiğini gösteriyor.

Görsel: X-ışın: NASA/CXC/Leiden Univ./F. de Gasperin et al; Optik: SDSS; Radyo: LOFAR/ASTRON, NCRA/TIFR/GMRT