Ana Sayfa Genel Girdapta Oynamak

Girdapta Oynamak

Dev yıldızlar termonükleer yakıtlarını tükettiklerinde çöker ve patlarlar. (Saniyeler içinde gerçekleşen) katastrofik çökme, ölmekte olan yıldızın merkezinde küçük, inanılmaz derecede yoğun, hızla dönen bir nötron yıldızı üretir. Daha sonra yıldızın çöken dış katmanları, yeni nötron yıldızının yüzeyine düşer ve buradan sekerek yıldızı bir süpernova patlamasında yok eden güçlü bir şok oluşturur. Eğer bu patlama tüm doğrultularda aynı güçte değilse nötron yıldızı belirli bir yöne güçlü bir şekilde itilebilir ve galakside muazzam hızlarda ilerleyebilir. Galakside son sürat giderken hareketi, bir göldeki sürat teknesine benzer şekilde güçlü bir pruva şok dalgası üretir. Özellikle ilginç bir dalga da, Samanyolu boyunca saatte milyonlarca kilometre hızla gittiği sırada, B2224+65 olarak bilinen dönen nötron yıldızı pulsarı tarafından oluşturulan sıra dışı “Gitar Nebulası”. Yukarıdaki görsel, başındaki pulsarla birlikte kesinlikle bir dretnot gitara (bir tür akustik gitar) benzeyen nebulanın optik bir görüntüsünü gösteriyor. Chandra X-ışın Gözlemevi’nden bir X-ışın görüntüsü, nötron yıldızından çıkan ve yıldızın hareket doğrultusuna neredeyse dik olan enerjik, tek taraflı bir jeti gösteriyor. Bu yapıların nasıl oluştuğu henüz net değil. Bir yorum, Gitar Nebulası’nın nötron yıldızından çıkan ve B2224+65’in uzaydaki yüksek hızıyla geriye doğru atılan atomaltı parçacıklardan bir “rüzgar” tarafından oluşturulduğunu, jetinse nötron yıldızının manyetik kutuplarında neredeyse ışık hızında hareket eden atomaltı parçacıklardan meydana geldiğini öne sürüyor. Jet ve Gitar Nebulası’nın hizasızlığı ise hala gizemini koruyor.

Görsel: X-ışın: NASA/CXC/UMass/S.Johnson et al, Optik: NASA/STScI & Palomar Gözlemevi 5-m Hale Teleskobu

Yorumunuzu yazabilirsiniz