X-ışın gökyüzüne yeterince uzun bakarsanız daha önce hiç görmediğiniz şeyleri göreceksiniz. Bu özellikle de, 20 yıl boyunca X-ışın gökyüzünün parçalarına bakan Chandra X-ışın Gözlemevi için doğru. Bu sözün iyi bir örneği Chandra Derin Alanı, yani Chandra’ın gökyüzünün 85 günden daha uzun süreye eşit bir poz süresinde izlediği bölümü. Bu Derin Alan X-ışın gözlemlerinin ana bilimsel hedefi, süperdev kara deliklerin kozmik zamanda evrimlerini anlamak. Ama zaman zaman daha tuhaf başka şeyler de beliriyor. Yukarıdaki görsel Chandra Derin Alan gözleminin, kırmızının düşük enerjili X-ışınlarını ve mavinin yüksek enerjili X-ışınlarını temsil ettiği “gerçek renkli” bir X-ışın görüntüsünü gösteriyor. Bir pozda astronomlar, görselde “CDF-S XT1” adıyla işaretlenen, daha önce görünmez olan bir kaynaktan gelen ani parlak X-ışın parlamasını gördüklerinde şaşırdılar. Kaynak aniden aydınlanıp bir fışkırmaya dönüştü ve nihayetinde karanlığa gömülmeden önce günün bir bölümü boyunca parlak kaldı. XT1’in parlaklaşması ve sönükleşmesi, görüntünün altındaki bir dizi görselle gösteriliyor. Diğer X-ışın kaynakları da geçici parlaklaşmalar sergiliyor bu ama bu kaynak kendine özgü. Kaynağın aniden parlaması ve sönükleşmesiyle birlikte X-ışınlarının enerjisindeki değişim bilinen hiçbir tür X-ışın değişenine uyum sağlamıyor. Belki de CDF-S XT1 bir tür tuhaf olay, uzak bir galakside patlayan kadim bir yıldızın ürettiği sıra dışı bir süpernova ya da gama-ışın patlaması, veya belki bir kara deliğin bir yıldızı yutuşu, hatta Samanyolu’ndaki küçük bir yıldızın aşırı güçlü patlamasıdır. Bu açıklamaların hiçbiri henüz tam olarak tatmin edici değil. Bu kaynak, radyo astronomlar tarafından yakın zamanda keşfedilen gizemli hızlı radyo patlamalarına benzer tamamen yeni bir olayın keşfini gösteriyor olabilir. Chandra tarafından yapılan gözlemler gelecekte başka hangi gizemleri ortaya çıkaracak?
Görsel: X-ışın: NASA/CXC/Universidad Cat´olica de Chile/F.Bauer et al.