Geçtiğimiz 20 yılda, Chandra X-ışın Gözlemevi’nin yüksek uzamsal çözünürlüklü X-ışın görüntüleri oluşturma konusundaki olağanüstü kabiliyeti, kara delikler ve nötron yıldızlarının davranışlarını anlamamızda önemli ilerlemeler sağladı. Örneğin, uzun zamandır var olan, önemli bir soru, nötron yıldızlarının bir alt kümesi olan milisaniye pulsarlarının neden bu kadar hızlı, saniyede yüzlerce kez döndükleri. Bunlar bilinen Evren’deki en hızlı dönen cisimler, ama neden bu kadar hızlı döndükleri belli değil. Chandra’nın 47 Tuc W adı verilen bir milisaniye pulsarından gelen X-ışın emisyonunu tespit etmesi, bu soruyu yanıtlamaya yarayacak önemli ipuçları sağladı. Bu özel nötron yıldızı 47 Tuc adı verilen bir küresel kümede, kütle çekim tarafından yaklaşık 100 ışık yılı genişlikteki küresel bir topta bir arada tutulan birkaç milyon yıldızlık bir grubun içinde bulunuyor. Bu kümedeki yıldızların optik görüntüsü soldaki görselde gösterilirken sağdaki görsel Chandra tarafından görülen X-ışın yayınlayan küme üyelerini gösteriyor. Okla işaretlenen kaynak, 47 Tuc W, ekseni etrafında saniyede 400’den fazla kez dönen X-ışın yayınlayan bir nötron yıldızı. Chandra gözlemlerinden X-ışın görüntüleri ve X-ışın değişkenliğinin optik ve radyo verileriyle birleştirilmesi, bu özel X-ışın yayınlayan pulsarın, düşük kütleli bir yıldızla yörünge kilitlenmesindeki bir çift sistemi olduğunu gösteriyor. Bu kanıt da yoldaş yıldızdan madde biriktirilmesinin, milisaniye pulsarlarının olağanüstü dönüş hızlarına ulaşmasına yardımcı olduğuna işaret ediyor.
Görsel: X-ışın: NASA/CXC/CfA/J.Grindlay & C.Heinke; Optik: ESO/Danish 1.54-m/W.Keel et al.