Fermi Gama-ışın Uzay Teleskobu’nun en şaşırtıcı bilimsel bulgularından birisi de, Samanyolu’nun merkezinin üstüne ve altına doğru 25,000 ışık yılından daha fazla uzayan iki adet muazzam, gama ışın yayınlayan, kabarcık benzeri yapının keşfiydi. Bu “ Fermi Kabarcıkları”nın kökeni hala net değil, ama muhtemelen milyonlarca yıl önce, kendi sevgili süperdev kara deliğimiz Sgr A’daki devasa bir patlamayla oluşturuldular. Böylesi bir patlama, muazzam miktarda maddenin kara deliğin içine düşüp, dev bir birikim diski ve diğer galaksilerdeki merkezi süperdev kara deliklerle ilişkili türlerde geçici jetler oluştururken üretilmiş olabilir. Bu jetler kabarcıklar oluştururak Galaksi’den dışarı ve galaksilerarası uzaya doğru fırlamış olabilirler. Yayınladıkları yüksek enerji gama ışın parlaması, kabarcıkların içinde neredeyse ışık hızına kadar hızlanmış olan yüklü parçacıklarca üretiliyor. Samanyolu’nun merkezinin yakınlarında, Fermi Kabarcıkları ve Sgr A’nın yakınındaki alanın XMM-Newton X-ışın gözlemeviyle yapılan yeni bir X-ışın haritası, Sgr A’nın civarından kaynaklanan ve Fermi Kabarcıkları’nın içine doğru yüzlerce ışık yılı uzanan sıcak, X-ışın yayınlayan paralel gaz fışkırmalarını ortaya çıkardı. Kırmızının düşük enerji bandındaki toplam emisyonu, yeşilin asıl olarak iyonize kükürt atomlarının emisyonunu, mavinin ise daha yüksek enerji emisyonunu temsil ettiği yukarıdaki görsel bu bölgenin XMM-Newton X-ışın renkli haritasını gösteriyor. (Beyaz noktalar, ayrı kaynakların emisyonunun dışa akışın dağınık X-ışın parlaklığını ortaya çıkarmak için silindiği bölgeleri gösteriyor. Bu XMM-Newton verilerinin analizi, Samanyolu’nun merkezinden, bir bacadan akan sıcak hava gibi Fermi Kabarcıkları’nın temelini besleyen iki kanal üzerindeki güçlü bir sıcak gaz akışına işaret ediyor. Bu bacalar, Sgr A’nın Fermi Kabarcıkları’nın şişkin tutmaya yardımcı olan aralıklı patlamaları tarafından üretilmiş olabilirler.
Görsel & Referans: ESA/XMM-Newton/G. Ponti et al. 2019, Nature