Astronomlar gece patlayan şeylere hayranlardır. Bu yüzden değişiklikleri ararken gökyüzünü tarayarak çokça zaman ve kaynak harcarlar. Geçtiğimiz Haziran’da böylesi bir arama oldukça sıra dışı bir olayı ortaya çıkardı: uzak bir galaksinin sönük spiral kolundaki aşırı derecede kuvvetli, hızla güçlenen bir patlama. Bu olay astronomi camiasına duyurulduğunda, üzerinde anlaşılmış bir (bu patlama için de “cow” (inek) kelimesini ortaya çıkaran) isimlendirme protokolüne göre “AT2018cow” adı verilmişti. Yerdeki ve (Neil Gehrels Swift gözlemevi, NuSTAR sert X-ışın görüntüleme gözlemevi ve Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki NICER X-ışın zamanlama aracı da dahil) uzaydaki teleskoplarla yapılan devam gözlemleri, bu kaynaktan gelen, radyo dalgalarından X-ışın enerjilerine kadar uzanan alışılmadık bir emisyon gösterdi. Astronomlar patlamaya neyin sebep olduğundan hala emin değiller. Patlamada görülen hidrojen ve helyum miktarı temel alınarak fazlaca manyetize olmuş nötron yıldızlarının birleşmesi ya da iki beyaz cüce yıldızın birleşmesi gibi bazı olasılıklar muhtemelen elenebilir. Bir yıldızın bir kara deliğin çekimiyle bozulması gibi diğer modellerse imkan dahilinde. Astronomların mümkün olduğunu düşündükleri sıra dışı bir açıklamaysa bu olayın “başarısız olmuş bir süpernovayı” temsil ettiği şeklinde. Bu, çok büyük kütleli bir yıldız nükleer yakıtını tükettiğinde ve sonra hemen bir süpernova olarak patlamak yerine doğrudan bir kara deliğe çöktüğünde gerçekleşir. Bu olduğunda biriken madde kara deliğin etrafında spiral çizen bir disk oluşturur ve kara deliğin yakınında hızla dönen maddenin bir kısmı, bu illüstrasyonda gösterilene benzer, dar, göreli bir yüksek enerji parçacıkları jeti şeklinde kaçabilir. Ama astrofizik jürisi henüz kararını vermedi ve bu tuhaf olayla ilgili gözlemsel ve teorik araştırmalar henüz devam ediyor. Bu maceranın devamını takip etmek isterseniz Astronomical Telegrams‘a bakın.
Görsel: NASA/JPL-Caltech