Sıklıkla dış galaksilerden doğduğu görülen muazzam parçacık ve radyasyon jetleri kapkaranlık bir astrofizik gizemine, galaktik merkezin yakınlarında pusuya yatmış, aktif şekilde beslenen bir süperdev kara deliğin varlığına işaret eder. Böyle süperdev kara delikler, yarıçapı Uranüs’ün yörüngesinden daha büyük olmayan bir bölgeye sıkışmış milyonlarca, hatta milyarlarca Güneş’e denk kütlelere sahiplerdir. Bu küçük bölgelerin, galaksiler arası uzayda kimi zaman yüz binlerce ışık yılı uzanan kuvvetli parçacık huzmeleri ürettiklerini düşünmek oldukça inanılmaz. Tüm bu enerjinin, galaktik maddenin kara delik tarafından biriktirilmesinin bir sonucu olduğuna inanılıyor. Kara deliğin maddenin yutulmasını, dışarı doğru akan güçlü ve ince bir parçacık huzmesine nasıl dönüştürdüğü ise henüz tam olarak anlaşılabilmiş değil. Uzayda (göreli bir optik illüzyon olduğu artık anlaşılmış şekilde) ışıktan daha yüksek hızlarda ilerliyor gibi görünen jetler gibi belirgin gizemler çok sayıda. Radyo galaksisi NGC 383, galaksinin merkezindeki kara delikten hızla uzaklaşan ve galaksinin dışında yer alan maddelere çarptıkça hızını ve yönünü değiştirdiği açık olan acayip bir radyo jetinin muhteşem bir örneğini sergiliyor. Yukarıdaki görsel NGC 383’ün, üzerine bir Chandra X-ışın Teleskobu görüntüsü (mavi) eklenmiş olan bir optik görüntüsünü gösteriyor. X-ışın görüntüsü galaksinin kendi gövdesinden gelen enerjik emisyonu gösteriyor ve görüntünün tepesine doğru uzayan, X-ışınlarından jet benzeri bir yapıyı açıkça ortaya koyuyor. Jetin bu kısmının X-ışın emisyonu, en hızlı şekilde değişiyor gibi durduğu bu kritik bağlantıda jetin doğası hakkında eşsiz ipuçları sunuyor. Bu görüntü Amerikan Arşivleri Ayı onuruna Chandra Arşivleri Koleksiyonu’nun parçası olarak tekrar yayınlandı.
Görsel: X-ışın: NASA/CXC/Univ. of Bristol/M.Hardcastle et al; Optik: NASA/STScI