Ana Sayfa Genel Fırtınalı Sınır

Fırtınalı Sınır

Frontier Fields Projesi'ndeki galaksi kümelerinden birisi, MACS J0717'nin çoklu dalga boyu sahte renk görüntüsü

Devasa galaksi kümeleri, Evren’in büyük ölçekli yapısının temel yapıtaşları, Evren’in “atomları”dır. Galaksi kümeleri, birbirlerine karanlık maddenin kütle çekim tutkalıyla bağlı, yüzlerce ya da binlerce galaksiden oluşan gruplardır. Galaksi kümeleri, yakındaki galaksileri ve komşu kümeleri yutarak büyür ve değişirler. Galaksi kümelerinin nasıl evrimleştikleri ve değiştiklerinin anlaşılması, bir bütün olarak Evren’in evriminin anlaşılması açısından esastır. Astronomlar, galaksi kümelerinin nasıl etkileştiklerini anlamaya yardımcı olması için, dünyanın en güçlü teleskoplarını kullanarak bazı anahtar galaksi kümelerini uzun süreli gözlemeye dayalı bir program önerdiler. “Sınır Alanları” (Frontier Fields) olarak adlandırılan bu proje, elektromanyetik spektrumun büyük bir bölümü boyunca gözlenen galaksi kümelerindeki etkileşimler ve meydana gelen fiziksel süreçlere dair bir bakış sağlıyor. Bu gözlemlerin ana hedeflerinden birisi, gözlemlenen galaksi kümelerinin güçlü kütle çekimlerini, kütle çekimsel bir “büyüteç” gibi kullanarak kümenin arkasındaki çok daha uzak diğer galaksileri tespit etmek. NASA’nın Chandra X-ışın Gözlemevi’nin X-ışın verilerini (mavi), Hubble Uzay Teleskobu’nun optik verilerini (kırmızı, yeşil ve mavi) ve NSF’nin Jansky Çok Büyük Sıra’sının radyo gözlemlerini  (pembe renkli dağınık emisyon) birleştiren yukarıdaki görsel, bu kümelerden birini, astronomlar arasındaki adıyla MACS J0717’yi gösteriyor.  X-ışını verileri kümenin kütle çekimsel kuyusu içerisinde hapsolmuş çok sıcak, yayılmış gazın etkileşimlerini ortaya koyarken Hubble’ın optik verileri astronomların, ışıkları kümenin etrafındaki eğrilmiş uzay zaman tarafından bükülmüş, bozulmuş ve büyütülmüş arka plan galaksilerini tespit etmesini sağlıyor.  Optik ve radyo veriler astronomların, kozmik mesafenin ve dolayısıyla kozmik zamanın bir fonksiyonu olarak yıldız oluşum hızı ve süperdev kara delik aktivitesi gibi önemli özellikleri belirlemek için merceklenmiş uzak arka plan galaksilerini incelemesini sağlıyor.
Görsel: X-ışın: NASA/CXC/SAO/van Weeren et al.; Optik: NASA/STScI; Radyo: NSF/NRAO/VLA

Exit mobile version