Galaksi kümeleri, maddesel Evrenimizi tanımlayan kozmik madde ağını çizer. Bu muazzam kozmik yapıların ne zaman ve nasıl oluştuklarını anlamak, karanlık maddenin, galaksilerin ve yıldızların bugün bildiğimiz şekliyle Evren’i oluşturmak için nasıl bir araya geldiklerini anlayabilmek açısından önemlidir. Şimdilerde bir grup astronom, en uzaktaki en büyük kütleli galaksi kümesini belirledi. “il Gioiello” (İtalyanca ‘mücevher’) takma adıyla da anılan XDCP J0044.0-2033 adlı bu küme, ilk olarak XMM-Newton teleskobuyla keşfedilen bir X-ışın kaynağı. Chandra X-ışın teleskobuyla yapılan detaylı, yüksek uzamsal çözünürlüklü devam X-ışın gözlemleriyle birlikte yer temelli optik ve uzay temelli kızılötesi görüntüler, kümedeki toplam madde miktarının 400 trilyon Güneş kütlesini aştığını ve kümenin 9.6 milyar ışık yılı uzakta olduğunu gösteriyor. Yukarıda kümenin, Chandra tarafından görülen X-ışın yayınlayan gazların mor, ESA’nın Herschel Uzay Teleskobu’ndan kızılötesi verilerinin kırmızı ve Subaru teleskobu ile ESO’nun Çok Büyük Teleskop’undan optik verilerin kırmızı, yeşil ve de mavi renklerle gösterildiği kompozit bir görüntüsü yer alıyor. “il Gioiella” gibi dev bir uzak kümenin belirlenmesi, çok büyük yapıların Evren yalnızca 4 milyar yıl yaşındayken oluştukları anlamına geliyor. il Gioiello’nun keşfi ve (kütlesi biraz daha az olan) uzak “el Gordo” kümesinin benzer gözlemleri, astronomların böylesi büyük kümelerin Evren’in tarihinde bu kadar erken zamanlarda nasıl meydan gelmiş olabilecekleri üzerinde tekrar düşünmeye başlamalarına neden oldu.
Görsel: X-ışın: NASA/CXC/INAF/P.Tozzi, et al; Optik: NAOJ/Subaru ve ESO/VLT; Kızılötesi: ESA/Herschel