Ana Sayfa Genel Erken Yaşlanma

Erken Yaşlanma

Genç, düşük kütleli yıldızlar genelde çok aktiflerdir, çok sayıda yıldız lekesi, yıldız parlaması üretip çokça yüksek enerji X-ışın emisyonu ortaya çıkarırılar. Genç yıldızlar çok hızlı dönme eğilimindedirler ve bu dönüş, dış katmanlardaki sıcak iyonize gazın konvektif sirkülasyonuyla bir araya geldiğinde güçlü manyetik alanlar oluşturur. Bu süreç Güneşimizde de gerçekleşir ve Güneş faaliyet döngüsünü meydana getirir. Ama yıldızlar yaşlandıkça daha yavaş dönmek isterler ve bu yüzden, bir yıldızda yaşlandıkça faaliyet döngüsü zayıflar. Yıldız aktivitesi X-ışın emisyonu ürettiğinden, bağıntılı X-ışın emisyonu miktarı genelde yıldız yaşının bir işaretçisi görevi görür. Astronomlar bu X-ışın/yaş kuralına bir istisna belirlediklerini düşünüyorlar. Sıradan bir yıldız, WASP-18, son derece atıl genç bir yıldız gibi görünüyor. Chandra X-ışın Gözlemevi’yle yapılan X-ışın gözlemleri, WASP-18’in hiç tespit edilebilir X-ışın yayınlamadığını gösteriyor, bu da yıldızın gençliğine göre olması gerekenden çok daha az aktif olduğunu gösteriyor. Bu yıldız neden bu kadar sessiz? Yukarıdaki illüstrasyonda gösterildiği gibi, WASP-18’in yörüngesinde Jüpiter’den on kat kadar daha ağır yakın bir gezegen, WASP-18b dönüyor. Ama, Güneş’in çevresinde dönüşü neredeyse 12 yıl süren Jüpiter’in aksine, WASP-18b bu dönüşü 23 saatten kısa sürede tamamlıyor. Astronomlar, dev gezegen ve yıldızı arasındaki kütle çekim etkileşiminin bir şekilde WASP-18’in yüzeyinin altındaki sıcak plazmanın konveksiyonunu baskıladığını, bu yüzden de yıldızın yüksek enerji X-ışın emisyonunu azalttığını düşünüyorlar. Ek görsel, WASP-18’in optik ve X-ışın görüntülerini gösteriyor ve yıldızın X-ışınlarındaki göreli sönüklüğünü sergiliyor. Genç aktif yıldızların yüksek enerji emisyonu ve güçlü madde püskürmeleri, gezegenlerinin atmosferlerinin evriminde önemli bir rol oynayabilir. WASP-18b, yıldız faaliyeti gezegenleri etkilerken, gezegenlerin de yıldızların faaliyetini etkileyebileceğini gösteriyor.

Görsel: X-ışın: NASA/CXC/SAO/I.Pillitteri et al; Optik: DSS; İllüstrasyon: NASA/CXC/M.Weiss

Yorumunuzu yazabilirsiniz