Dünyamızı oluşturan kompleks kimyasalların nereden geldiğini hiç merak ettiniz mi? Astronomlar özel bir ağır element üreticisini buldular: Hydra A galaksi kümesindeki büyük bir galaksinin merkezinde bulunan bir kara delik. Ev sahibi olan galaksiden madde yuttukça kara delik aynı zamanda, galaksiden küme içi boşluğa doğru yüz binlerce ışık yılı boyunca uzanan birikim diskini iten büyük madde jetleri de ortaya çıkarıyor. Bu jetler, galaktik süpernovalar tarafından üretilen kimyasallarca zengin maddeyi galaksiden dışarı atıyor. Yukarıdaki görsel, Chandra X-ışın Gözlemevi tarafından gözlendiği şekilde Hydra A’nın çevresindeki X-ışın emisyonunu gösteriyor. Astronomlar X-ışın yayınlayan maddenin kompozisyonunu spektrumunu inceleyerek anladılar ve bunu yaparak kara delikten çıkan jetlerin doğrultuları üzerinde demir ve diğer elementlerde önemli bir artış buldular. Bu da kara deliğin kesin olarak Evren’e demir pompaladığı anlamına geliyor. X-ışın görüntüsü jetlerin sıcak gazları kenara iterek büyük boşluklar oluşturduklarını da gösteriyor. Bu, jetleri açıkça gösteren radyo görüntüsünü X-ışın görüntüsüyle karşılaştırarak kolayca görülebiliyor.
Görsel: NASA/CXC/U.Waterloo/C.Kirkpatrick et al.