Ana Sayfa Genel Kuzey X-Işınları

Kuzey X-Işınları

Uzay gözlemevleri genelde çok uzaklara, hem uzayda, hem de zamanda muazzam mesafelerdeki cisimlere bakmak üzere tasarlanırlar. Ama bazen en ilginç şeylerden bazıları daha yakınımızda bulunabilir. Chandra X-ışın Gözlemevi, 20 yıllık geçmişi boyunca Güneş Sistemimizdeki gezegenlerin ve kuyruklu yıldızların X-ışınları üretme yollarına dair bilgimize önemli katkılar sağladı. (Sonuçta sadece fazlaca büyümüş kirli kartopları olan) kuyruklu yıldızlar ve gezegenler gibi “soğuk”, nispeten normal cisimlerin, genelde patlamalar gibi sıcak, yüksek enerjili süreçlerle ve kara delikler ya da nötron yıldızları gibi ekstrem cisimlerle ilişkilendirilen X-ışınlarını yayınlıyor olması belki şaşırtıcıdır. Ama kuyruklu yıldızlar ve gezegenler, Güneş’ten gelen, güneş rüzgarı veya daha enerjik güneş püskürmeleri ve koronal kütle atımları tarafından yayınlanan yüksek enerjili parçacıklarla etkileşir ve bu etkileşimler X-ışın emisyonu üretir. Yukarıdaki görsel, Dünya’nın auroralarının, yani “kuzey ışıklarının” Chandra’daki Yüksek Çözünürlüklü Kamera tarafından alınan ve Dünya’nın bir model görüntüsünün üzerine eklenen X-ışın emisyonunu gösteriyor. Dünya’nın aurorasının bu görseldeki sahte renkli X-ışın emisyonu, Güneş’ten gelen ve Dünya’nın bunları manyetik kutuplara doğru aktaran manyetik alanında hapsedilmiş olan yüklü parçacıklar tarafından üretiliyor. Dış gezegenlerin (Mars, Jüpiter, Satürn ve Plüton) Chandra ve XMM-Newton’la alınan X-ışın görüntüleri, Güneş’in rüzgarı sistemde ilerlerken parçacıkların gezegenlerle nasıl etkileştiklerini anlamamıza yardımcı oldu.

Görsel: NASA/MSFC/CXC/A.Bhardwaj & R.Elsner, et al.; Dünya modeli: NASA/GSFC/L.Perkins & G.Shirah

YORUM YOK

Yorumunuzu yazabilirsinizCevabı iptal et

Exit mobile version