Yüksek kütleli yıldızların süpernova patlamaları oksijen, neon ve demir gibi kompleks elementlerce zengin, büyük sıcak şoklanmış gaz kalıntıları meydana getirir. Bu elementler ölümünden önce dev yıldızın çekirdeğinde oluşturulurlar ve patlama sırasından uzaya doğru saçılırlar. Yukarıdaki görsel Samanyolu’nun uydu galaksilerinden birisinde, Küçük Macellan Bulutu’ndaki iyi incelenmiş bir süpernova kalıntısının kompozit bir X-ışın ve optik görüntüsü. Mavi ve mor renkte gösterilen X-ışın görüntüsü Chandra X-ışın Gözlemevi’nden. Optik görüntü ise Hubble Uzay Teleskobu ve Avrupa Güney Gözlemevi’nin Çok Büyük Teleskop’uyla (VLT) elde edilen gözlemlerden oluşturuldu. VLT belirli elementlerin ışığında görüntüler oluşturabiliyor ve bu sayede farklı elementlerin yıldız patlamasıyla uzaya nasıl saçıldıklarını belirleyebiliyor. VLT görüntüsündeki kırmızı halka kalıntının, öncül yıldızın içerisinde oluşmuş elementlerden ikisi, oksijen ve neon bakımından özellikle zengin bir bölgesini gösteriyor. Chandra’nın üstün uzamsal çözünürlüğü de bu kırmızı optik halkanın tam ortasında yumuşak X-ışın emisyonundan bir mavi nokta kaynağı gösteriyor. Bu kaynağın X-ışın emisyonunun detaylı bir incelemesi bu cismin, Samanyolu’nun ötesinde türünün bulunan ilk örneği olan yalnız bir nötron yıldızı olduğuna işaret ediyor. X-ışın emisyonu, bir milyon dereceden daha fazla sıcaklığa sahip olması gereken sıcak yüzeyi tarafından üretiliyor. Bu nötron yıldızı, büyük ihtimalle patlayan yıldızın çöken çekirdeğinden geriye kalan şey. Ama eğer böyleyse, nötron yıldızının neden süpernova kalıntısının geometrik merkezi yakınlarında bulunmadığı belirsiz. Belki de patlama sırasında başlangıç konumundan tepilmiş olabilir mi?
Görsel & Referans:X-ışın (NASA/CXC/ESO/F.Vogt et al.); Optik (ESO/VLT/MUSE & NASA/STScI)