Galaksilerin, galaksiler arası ortamda bulunan muazzam miktarlarda maddenin yığılmasıyla meydana geldiğini düşünüyoruz. Bu maddeler bir araya geldikçe ve hızlandıkça, bazı bölümleri çarpışacak ve gazı milyonlarca derecelik sıcaklıklara ısıtacaktır. Biriken toplam madde miktarı, yoğunluğu ve dönüşü, üretilen galaksinin türünü, spiral mi, eliptik mi yoksa düzensiz mi olacağını belirler. Galaksi oluştuktan sonra geriye kalan birikmiş gaz, galaksinin etrafında sıcak ve muazzam bir hale meydana getirir. Bu halelerin galaksiden çok daha büyük ve oldukça seyrek dağılmış olması beklenir. Bu nedenden ötürü doğrudan tespit edilmeleri zordur. Ama dış galaksilerle ilgili bütün gözlemlerimiz, yukarıdaki görselde resmedilen mavi dumanda olduğu gibi, Samanyolu’nu çevreleyen halenin içinden görülmektedir. XMM-Newton X-ışını Gözlemevi’ni kullanan astronomlar, gökyüzüne dağılmış, seçilen parlak dış X-ışını galaksilerinden yayınlanan X–ışınlarının, Samanyolu’nun sıcak halesi tarafından nasıl soğrulduğunu tespit etmeyi başardılar. Haledeki oksijen atomları tarafından üretilen belirli X-ışın soğrulma özelliklerinin dalga boylarını ölçmek yoluyla Samanyolu’nun halesinin Doppler hareketini belirleyen astronomlar, bu sıcak gazın hareketini ortaya çıkardılar. Bu çalışma gösteriyor ki; hale saatte 644,000 kilometrelik ciddi bir hızla dönüyor. Bu dönüş Samanyolu’nun kendi dönüşüyle karşılaştırılabilir bir hıza sahip.
Görsel: NASA/CXC/M.Weiss/Ohio State/A Gupta et al