Neredeyse bütün galaksilerin merkezi bir süperdev karadeliğe ev sahipliği yaptığını biliyoruz. Bu canavarların nasıl oluştuğunu, ya da zamanla nasıl evrimleştiklerini ise kimse gerçekten bilmiyor. Süperdev karadelikler, ev sahibi galaksilerinden aktif olarak inanılmaz miktarlarda madde yutabilirler. Bu madde birikmesi çok yoğun yüksek enerji radyasyonu meydana getirir ve karadelikten yüzbinlerce ışık yılı uzağa fırlatılan, kuvvetli yüklü parçacık jetleri üretebilir. Bu jetler genellikle radyo dalgaboylarında kuvvetli emisyonlar, bazen de yüksek enerji X-ışını emisyonu üretir. Abell 585 olarak adlandırılan uzak bir galaksi kümesinin Chandra X-ışını Gözlemevi’yle elde edilmiş yeni bir X-ışın görseli beklenmeyen ve önemli bir keşfe yol açtı. Yukarıda, maviyle gösterilmiş (ve kümenin bir optik görselinde birleştirilmiş) Chandra gözlemi, kümedeki galaksilerin birinde yer alan bir karadelikten gönderilen bir X-ışını jetini gösteriyor. Astronomlar, X-ışını emisyonunun gerçekte, Büyük Patlama’dan kalan ve galaktik jetin içerisinde bulunan yüksek enerjili ve yüksek hızlı parçacıklarla çarpıştıktan sonra X-ışını bandına yükselen düşük enerji radyasyonu olduğunu düşünüyor. Bu şaşırtıcı keşif, uzak Evren’de tespit edilen az sayıdaki X-ışını yayınlayan galaktik jetlerden birisi. Bu gözlem Evren’deki süperdev karadelik oluşumu tarihine dair önemli bir ipucu sağlıyor ve Büyük Patlama’dan hemen birkaç milyon yıl sonra bile, aktif olarak beslenen merkezi bir süperdev karadeliğin var olduğuna işaret ediyor.
Görsel: X-ışını: NASA/CXC/ISAS/A.Simionescu et al, Optik: DSS