Çok büyük yıldızların (Güneş’ten yaklaşık 20 kat daha ağır olanlar) evriminde, bu yıldızların yaşamlarının farklı aşamalarında kaybettikleri madde miktarı oldukça etkilidir. Bu yıldızlar o kadar parlak ve sıcaklar ki; ürettikleri radyasyon, yıldızın yüzeyini tamamen gizleyebilecek kadar güçlü ve kalın bir yıldız rüzgarı formunda maddeyi yüzeyden uzaklaştırır. Madde, çok iyi anlaşılamamış, istikrarsız, kısa ömürlü yıldız fışkırmalarıyla da kaybedilebilir. Kaybedilen bu maddenin kalıntıları, yıldızı çevreleyen parlak bir nebula olarak görülebilir. Bunun bir örneği, kuvvetli bir yıldız rüzgarına sahip, WR 7 adlı evrimleşmiş bir dev yıldızı çevreleyen, parlayan buluttur. WR 7, İskandinav gök gürültüsü tanrısının çizgi roman tasvirlerinde görülen kanatlı miğferi andırdığı için “Thor’un Miğferi” adı verilen nebulayla çevrelenmiş durumda. Bu görsel, nebulanın XMM-Newton X-ışın gözlemevinden maviyle gösterilen X-ışın emisyonuyla birlikte, Cerro Tololo Inter-American Gözlemevi’ndeki Star Shadows Remote Gözlemevi Güney’den bir optik fotoğrafını gösteriyor. X-ışın emisyonu büyük oranda WR 7’nin güçlü rüzgarıyla, çevreleyen gaz ve tozun çarpışması sonucu üretiliyor. Bu çarpışma, (saatte 3 milyon kilometre gibi hayret verici bir hızla ilerleyen) rüzgarın kinetik enerjisini termal enerjiye çeviriyor ve gaz sıcaklığını on milyonlarca dereceye yükselterek gazın X-ışınlarında parıldamasına yol açıyor. Bu görselde görüldüğü gibi sıcak gaz, nebulanın sol üstündeki bir madde püskürmesine benzer görüntüyle birlikte çoğunlukla, daha soğuk olan ve görünür ışık yayınlayan gazın çizdiği sınırların içerisinde yer alıyor. X-ışın yayınlayan gazın incelenmesi, sıcak gazın, çevredeki daha soğuk ortamla nasıl karıştığını ve yıldızın, içerisinde nihayetinde bir gama-ışın patlaması ya da çekirdek çökmesi süpernovasıyla patlayacağı ortamı nasıl şekillendirdiğini anlamamızı sağlıyor.
Görsel & Referans: J.A. Toala ve M.A. Guerrero (IAA-CSIC), Y.-H. Chu (UIUC/ASIAA), R.A. Gruendl (UIUC), S. Mazlin, J. Harvey, D. Verschatse ve R. Gilbert (SSRO-South) ve ESA