Galaksi kümeleri bizim için Evren’in yapısını belirlerler. En yakın büyük galaksi kümesi takımyıldız Başak’ta (Virgo) yer alıyor. Virgo kümesi Samanyolu’ndan yalnızca 50 milyon ışık yılı uzakta ve göründüğü kadarıyla galaksimizin de ait olduğu Yerel Grup’la gerçek bir fiziksel bağlantısı var. Virgo kümesini oluşturan aşağı yukarı 2000 galaksinin en büyüğü M87, Messier tarafından kataloglanan dev bir eliptik. Yukarıdaki görsel M87’nin görünür ışık (sarı), radyo (kırmızı) ve X-ışında (mavi) bir kompozit görüntüsünü gösteriyor. Görünür ışık görüntüsü Hubble Uzay Teleskobu’ndan, radyo görüntüsü Ulusal Radyo Astronomi Gözlemevi’nin Çok Büyük Dizisi’nden (NRAO/VLA) ve X-ışın görüntüsü Chandra X-ışın Gözlemevi’nden. X-ışın ve radyo görüntüleri, görünür bantta görülen oldukça sıradan kürenin, radyoda görülen, ışığa yakın hızlarda ilerleyen parçacık sütunları (görselde soldan sağa doğru uzanıyor) ve mavi renkli tuhaf X-ışın düğümleri ve jetleri gibi ilginç yapılar sakladığını ortaya çıkarıyor. Bu yapıların M87’nin merkezinde yer alan süperdev kara deliğin faal geçmişinin kalıntıları olduklarına inanılıyor.
Görsel: X-ışın : NASA/CXC/CfA/W. Forman et al.; Radyo: NRAO/AUI/NSF/W. Cotton; Optik: NASA/ESA/Hubble Heritage Team (STScI/AURA), ve R. Gendler