Aktif galaksiler, galaksi merkezindeki aşırı küçük bir bölgede muazzam miktarda enerji üretirler. Aktif galaksilerin tamamı, Güneş Sistemimizden daha küçük bir alana sıkışmış, Güneş’in milyonlarca, hatta milyarlarca katı kütleye sahip merkezi süperdev kara delikler içerir. Bu galaksiler “aktiftir”, çünkü merkezi süperdev kara delikleri çok büyük miktarlarda gaz (ve yıldızlar ve gezegenler) yutar ve bu maddeler kara deliğin derin kütle çekim kuyusuna doğru indikçe, kütle çekimsel potansiyel enerjisi kinetik enerji, ısı ve radyasyona dönüştürülür. Aktif galaksiler sıklıkla süperdev kara delikten dışarı doğru güçlü, çok dar ve hızlı taşmalar ya da jetler ortaya çıkarır ve galaksiden çevredeki galaksilerarası uzaya doğru tekrar madde beslemesi yaparken galaksinin çevresindeki ortamı şekillendirmede önemli bir rol oynar. Chandra X-ışın Gözlemevi’nin yüksek çözünürlüklü görüntülemesi ve farklı X-ışın renklerinde görüntüler oluşturma yeteneği, jetin sıcak iç bölgelerinden, jetin fırlatılma noktası yakınından gelen yüksek enerji emisyonuyla ilgili devrim niteliğinde çalışmaları mümkün kıldı. Bunun belki de en iyi örneği, ünkü aktif galaksi 3C273’den çıkan X-ışın jetinin Chandra X-ışın görüntüsü. Bu Chandra görüntüsü, süperdev kara deliğin çevresindeki birikim diskinin X-ışın emisyonunu, görüntünün sol üstündeki parlak bir X-ışın kaynağı olarak gösteriyor ve çekirdekten dışarı doğru olan ve de galaksinin merkezinden başlayıp yüz binlerce ışık yılı boyunca uzanan dar X-ışın jetinin detaylarını ortaya koyuyor. Chandra görüntüsü, X-ışın yayınlayan maddelerin jeti süperdev kara deliğe bağlayışını ilk defa açığa çıkardı. Bu ve benzeri diğer gözlemler, bilim insanlarının aktif galaksilerin merkezlerindeki gizemli güç kaynaklarını anlamalarına yardımcı oldu.
Görsel: NASA/CXC/SAO/H. Marshall et al.