Ana Sayfa Genel Alanlardaki Ekstremler

Alanlardaki Ekstremler

Madde evrenin her noktasında, başka bir madde parçasının konumunu ve hızını değiştirmesine yol açabilecek bir çekim gücü yaratır. Uzaydaki bu kütle çekim kuvveti bazen, Einstein’ın görüşüne göre aslında basitçe maddenin uzay zamanın kumaşını nasıl büktüğünün ve salladığının bir dışavurumu olan bir kütle çekim güç alanı olarak görselleştirilir. Bazı madde türleri kütle çekim yükünün yanında bir de elektrik yüküne sahiplerdir. Durağan bir yüklü parçacığın evrendeki her noktada, kütle çekimsel olana benzer bir elektrik güç alanı yarattığı düşünülebilir, ama bu alan yalnızca elektrik yüklü madde parçaları tarafından hissedilir. Manyetik alanlar hareket eden elektrik yüklerinden doğar. Hem kütle çekim alanlarının, hem de manyetik alanların ekstrem örnekleri Samanyolu’nun merkezinde bulunabilir. Burada, büyüklük olarak Güneş’in yarıçapının yalnızca 17 katı kadar bir alana sıkışmış olan, 4 milyon Güneş kütlesine sahip canavar bir kara delik gizleniyor. Bu cismi doğrudan görmeyiz ama kara deliğin yakınlarında bir yerden gelen X-ışın emisyonunu görüyoruz. Aynı zamanda yakındaki yıldızların bu canavarın kütle çekim alanında dans edişlerini de görebiliriz. Bu canavar kara deliğin hemen yanında astronomların bir magnetar olarak sınıfladığı bir cisim, yani akıl almaz şekilde güçlü bir manyetik alana sahip ekstrem türde bir nötron yıldızı var. Bu cisim 2013’te, astronomlar bir gaz bulutunun süperdev kara deliğin içine düşüşünü izlemek umuduyla Galaktik merkeze baktıkları sırada keşfedildi. İzlerken, daha önce varlığından şüphelenilmeyen bu magnetardan gelen parlak bir X-ışın radyasyonu püskürmesi gördüler. Buna benzer magnetarların manyetik alanları, Dünya üzerinde şimdiye kadar üretilen tüm mıknatıslardan yüz milyonlarca kat daha güçlüler ve o kadar kuvvetliler ki Ay’ın mesafesinin yarısından, Dünya üzerindeki bütün kredi kartlarının manyetik şeritlerindeki tüm bilgileri silebilirler. Astronomlar bu manyetik canavarı izlemeye devam ettiler ve sıra dışı bir şey buldular: patlama tarafından üretilen X-ışın emisyonu beklenildiği gibi sönükleşmedi. Bu ekstrem alanlar arasında tuhaf bir bağlantı olabilir mi?

Görsel & Referans: NASA/CXC/INAF/F.Coti Zelati et al

Yorumunuzu yazabilirsiniz