11 Haziran 2018, adını büyük fizikçi Enrico Fermi’den alan Fermi Gama-Işın Uzay Teleskobu’nun fırlatılışının 10. yıldönümü. Genelde anıldığı şekilde Fermi, gizemli kozmik yüksek enerji gama emisyonunu kaynaklarını arayarak yaklaşık her 3 saatte tüm gökyüzünü tarıyor. Bu kaynaklar arasında kara delikler, nötron yıldızları ve diğer kompakt cisimler, yıldızlar ve Güneş, pek çoğu Evren’de yeni bir kara deliğin doğuşunu haber veren ve her birkaç günde bir meydana geldiği gözlenen gama-ışın patlamaları ve hatta Dünya atmosferindeki fırtınalarda üretilen gama-ışın parlamaları bulunuyor. Fermi çığır açan çok sayıda buluşa imza attı. Bunlardan muhtemelen en dikkate değer iki tanesi, Samanyolu’nun etrafındaki, Fermi’nin Büyük Alan Teleskobu tarafından gözlenen dev Fermi Baloncukları ve Fermi’nin Gama-ışın Patlaması Monitörü tarafından gözlenen ve ilk defa bir kozmik kaynağın elektromanyetik ve kütle çekim dalgası emisyonlarını bir araya getiren ünlü nötron yıldızı birleşmesinin, GW170817 = GRB 170817A’nın gama-ışınlarının tespitidir. Fermi tüm Evren’deki gama-ışın kaynaklarının zamanla çözümlenen güzel haritalarını oluşturdu ve bu veriler herkesin bakmasına ve yorumlamasına açık. Bilim camiası Fermi’nin yüksek enerji alanındaki gelecek keşiflerini sabırsızlıkla bekliyor.
Görsel: NASA/DOE