Kozmik mikrodalga arka plan ışıması, Evren’in doğumu sırasında üretilen ışığın kalıntısıdır. Başlangıcı Evren’in “saydam” hale geldiği, Evren’in, elektronların nötr atomlar oluşturmak için protonlarla ve helyum çekirdekleriyle tekrar birleşebileceği kadar soğuduğu bir zamana dayanır. Bu, Büyük Patlama’dan kabaca 380,000 yılı sonra gerçekleşti. Bu zamanda kozmik radyasyon artık bağsız elektronlarla sürekli çarpışmadı ve Evren’in en uzak köşelerine doğru akmaya başladı. Kozmik yolculuğu sırasında bu radyasyonun dalga boyu Evren’in genişlemesiyle birlikte uzadı, ta ki 13.4 milyar yıllık yolculuğun ardından, burada, Dünya’da uzun dalga mikrodalga radyasyon olarak gözleyişimize kadar. Bu radyasyon COBE, WMAP ve Planck uydu gözlemevleri tarafından sürekli daha detaylı olarak uzaydan incelenmekteydi. Planck uydusu kozmik mikrodalga arka planın en kesin ölçümlerini sundu ve Evren’in en eski zamanlarının yeni ve önemli detaylarını ortaya çıkardı. Yukarıdaki görsel kozmik mikrodalga arka plan ışımasının Planck tarafından elde edilen bir tüm gökyüzü haritası. Planck haritasının gösterdiği gibi bu radyasyonun renginde bazı ufak farklılıklar var: daha mavi bölgelerde kozmik arka plan ışımasının dalga boyu kırmızı bölgelerde olduğundan biraz daha kısa. Bu da mavi ve kırmızı bölgeler arasındaki aşırı küçük miktardaki sıcaklık düşüşünü ortaya koyuyor. Yakından bakarsanız haritanın desenli olduğunu görebilirsiniz. Bu desen kozmik arka plan ışımasının, radyasyon dalgasının salınım yaptığı baskın doğrultunun bir ölçüsü olan yerel polarizasyonunu yansıtıyor. Bu net polarizasyon, maddenin radyasyon kozmik yolculuğuna başladığı zamandaki dağılımı tarafından kozmik arka plan radyasyonu üzerine aktarıldı. Bu polarizasyon sinyalinin dikkatlice araştırılması, erken Evren’in evrimi hakkında önemli ipuçları sunuyor ve örneğin ilk yıldızların oluşum döneminin, daha önce sanılanın aksine birkaç yüz milyon yıl daha sonra olduğunu gösteriyor. Planck uzay aracının sağladığı ilerlemeler sayesinde ESA Planck ekibi 2018 Gruber Kozmoloji Ödülü’nü kazandı.
Görsel & Referans: ESA ve Planck Collaboration