Ana Sayfa Genel Bir Yıldızın Yaşam ve Ölüm Döngüsü

Bir Yıldızın Yaşam ve Ölüm Döngüsü

Dev yıldızlar patlayarak ölürler ve genellikle artlarında bir kara delik ya da nötron yıldızı gibi bir kompakt cisim bırakırlar. Cygnus X-3 adlı yıldız sistemi, yıldız evriminin bitiş noktasının özellikle ilginç bir örneğidir. Cyg X-3, bir adet dev yoldaş yıldız ve bu yıldızdan madde biriktiren bir adet kompakt cisimden (bu kompakt cismin bir nötron yıldızı mı yoksa kara delik mi olduğunu henüz net olarak bilmiyoruz) meydana geliyor. Bu maddelerin kompakt cisim tarafından biriktirilmesi kuvvetli X-ışını emisyonu ortaya çıkarır. Bu parlak X-ışını emisyonu, astronomların ölü yıldızın yakınlarında bulunan ve ilk kez Chandra X-ışın Gözlemevi tarafından görülen yeni bir yıldız doğum bölgesini görmesini sağladı. Cygnus X-3’ün Chandra X-ışın görseli yukarıda yer alıyor. Görselin ortasına yakın görülen parlak X-ışını kaynağı Cygnus X-3. Onun hemen solunda ise Chandra tarafından zayıf, uzamış bir X-ışın kaynağı tespit edildi. Yakındaki bu X-ışını kaynağı, Cygnus X-3’ün sergilediği 4-8 saatlik değişkenlikle aynı değişkenliği gösteriyor. Chandra X-ışın verileri bu zayıf kaynağın aslında Cygnus X-3’ten yayılan X-ışınlarını yansıtan soğuk, karanlık bir bulut olduğunu ortaya koyuyor. Hawaii Mauna Kea’da bulunan Milimetre Altı Dizi kullanılarak yapılan takip eden radyo gözlemleri, bu karanlık buluttan ortaya çıkan radyo jetlerini gösteriyor. Jetler yukarıda kırmızı ve mavi renkle gösteriliyor; kırmızı jet uzaklaşırken mavi jet bize yaklaşıyor. Astronomlar bu jetlerin, karanlık bulutun merkezinde oluşmakta olan ve aksi halde görülemeyen yeni bir yıldız tarafından üretildiğine inanıyor. Bu yıldız mezarlığında yeni bir çiçek büyüyor.

Görsel: X-ışını: NASA/CXC/SAO/M.McCollough et al, Radyo: ASIAA/SAO/SMA