Ana Sayfa Genel GR/FRB?

GR/FRB?

28-kasim

Derin uzaydan gelen gizemli, güçlü ve hızlı sinyaller şu aralar dünya genelindeki astronomların kafasını karıştırıyor. Saniyenin yalnızca küçük bir bölümü kadar süren ultra kuvvetli radyo emisyonu taşmaları olan bu “Hızlı Radyo Patlamaları” (FRBler), 2007 yılında Parkes radyo teleskobunun verilerini tarayan araştırmacılar tarafından keşfedildi. Görülen, Parkes verilerinde gizlenmiş, bilinmeyen bir kaynağın, saniyenin küçük bir bölümü kadar süre için, 500 milyon Güneş’ten daha fazla güçle yayın yapışıydı. Yakın tarihli radyo gözlemleri bu ekstrem patlamaların oldukça yaygın olduğu kanısını uyandırıyor. Bu geçişler o kadar kısa sürüyor ki, bu olayların doğalarını kesin olarak belirlemek aşırı derecede zor. Öne sürülen fikirler arasında, magnetarlar olarak adlandırılan son derece manyetize nötron yıldızlarının kuvvetli emisyonu, nötron yıldızlarının çarpışması, ya da tamamen yeni bir fiziksel fenomen olabileceği de yer alıyor. Astronomlar bu radyo patlamalarının gerçekte ne olduğunu belirlemek için, özenle diğer enerjilerdeki muadillerini arıyor. Ve şimdi, bir Hızlı Radyo Patlaması’na zaman ve mekan anlamında yakın bir kısa süreli gama-ışını kaynağı bulabilmek için ellerindeki gama-ışını verilerini tarayan astronomlar tarafından bir hızlı radyo patlamasının muadili olmaya ilk aday bulundu. Yukarıdaki görsel, Swift uzay aracı gözlemevi üzerindeki Patlama Uyarı Teleskobu (BAT) tarafından görülen gama-ışın gökyüzünün bir bölümünün görseli. Dikkatli analizlerden sonra astronomlar BAT verileri arasında, 4 Kasım 2013’te gerçekleşen bir Hızlı Radyo Patlaması, FRB131104’e yakın gerçekleşmiş ve yukarıda siyah daire içerisinde gösterilen zayıf bir kaynak tespit ettiler. Eğer bu gama-ışın kaynağı gerçekten FRB131104’le ilişkiliyse, gerçekten bu patlamayla açığa çıkan toplam enerji miktarı, önceden düşünülenden milyar kez daha kuvvetli demektir. Bunun bu FRB’lerin doğasını belirlemekte büyük etkileri olacaktır ancak şu an bunun bilmeceyi çözmeye yardımcı mı olacağı yoksa gizemi daha da mı derinleştireceği belirsiz.

Referans: DeLaunay et al., 2016, ApJ, 832 L1