Ana Sayfa Genel İkileşen Kara Delikler

İkileşen Kara Delikler

Güneş’in milyonlarca, hatta milyarlarca katı kütlelere sahip olan süperdev kara delikler neredeyse her galaksinin merkezinde görülür. Büyük bir gizem bunun neden olduğu. Astrofizikçiler Güneş’in birkaç katı kütleye sahip kara deliklerin nasıl oluştuğunu iyi biliyorlar: Dev bir yıldızın çekirdeğinin çökmesi ve yıldızın bir süpernova olarak patlaması. Ancak bu süperdev canavarların kökeni şu an için bir tartışma konusu. Erken Evren’de az çok şimdi oldukları gibi mi oluştular? Yoksa kozmik zamanın uzun periyodları boyunca daha düşük kütleli kara deliklerin birleşmesiyle mi meydana geldiler? Astronomlar yakın zamanda “ikili aktif galaktik çekirdekler” olarak adlandırılan bir grup ilgi çekici etkileşen galaksi tanımladılar. Bu ikili AGN’ler galaksilerin birleşmesiyle oluşuyorlar ve birbirlerine (nispeten) yakın ikili süperdev kara delikle ayırt ediliyorlar. Yukarıdaki görsel bu ikili AGN sistemlerinden özellikle ilginç bir örneğin, SDSS J1126+2944 olarak adlandırılan bir galaksi birleşmesinin Hubble Uzay Teleskobu optik ve Chandra X-ışın Gözlemevi X-ışın fotoğraflarının birleşimi. Kara deliklerin Chandra tarafından görülen X-ışın emisyonu kara deliklerin ne kadar madde yuttuğuyla ilişkili ve bunun için de kara deliklerin kütlelerine bağlı. Bu ikili AGN sistemlerinin incelenmesi galaksi birleşmeleriyle süperdev kara deliklerin büyümesi arasındaki ilişkiyi anlamamız açısından önemli. Bu ikililiğin, iki kara delik bir araya gelmeden ve nihayetinde bütünleşmeden (uzayzamanın temellerini sarsacak bir olay) önce nispeten kısa bir zaman sürdüğü düşünülüyor. SDSS J1126+2944 astronomların özellikle ilgisini çekiyor çünkü bu sistemdeki iki kara delik şu ana kadar keşfedilen ikili AGN’ler içerisinde aralarındaki kütle farklı en fazla olanlar gibi duruyor. Bu ise süperdev kara deliklerin daha düşük kütleli partnerlerini yutarak büyüdüklerini gösterebilir.

Görsel: X-ışın: NASA/CXC/Univ of Colorado/J.Comerford et al; Optik: NASA/STScI