Ana Sayfa Genel Örtülü Yıldızların Dansı

Örtülü Yıldızların Dansı

En ilginç yıldızlardan bazıları özel, gizli bölgelerde yaşarlar. Cygnus OB2 olarak bilinen yıldızlar grubu, içlerinden yaklaşık 100 tanesi bilinen normal yıldızların en devasa ve ekstrem olanları olan 3000 yıldızın birlikteliğinde de durum böyledir. Astronomlar bu nadir dev yıldızlar üzerine çalışmakta oldukça istekliler, ancak ne yazık ki Cyg OB2, en azından Dünya’dan görüldüğü kadarıyla Galaksi’nin nispeten kirli, araya giren dev toz bulutlarının önemli bilgileri astronomların gözlerinden sakladığı bir bölgesinde yaşıyor. Ama bu yıldızlardan pek çoğu X-ışın kaynakları ve X-ışınları çok büyük miktarlarda toz ve diğer yıkıntıyı delip geçebilir ve saklı kalmış önemli fiziksel detayları açığa çıkarır. Bu bölgenin özel bir sakini, Cyg OB2 #9 olarak bilinen bir yıldız X-ışını yayınladığı keşfedilen ilk dev yıldızlardan biri. Cyg OB2 #9’un  X-ışını yayınlama sebebi 30 yıldan uzun süre boyunca bir gizemdi. Şimdilerde Swift ve XMM-Newton gibi X-ışın uydu gözlemevlerinden bir filo ve yer temelli radyo teleskoplar kullanan astronomlar bu gizemi çözdüler. Ortaya çıktı ki Cygnus OB2 #9 ikili bir yaşam sürüyor – tek bir yıldız değil, dev bir yoldaş yıldıza sahip bir çift sistemi. Her iki yıldız da kuvvetli yıldız rüzgarlarına sahip ve iki yıldız dış merkezli, 660 günlük yörüngelerinde dans ettikçe bu rüzgarlar çarpışıyorlar. Bu şiddetli çarpışma milyonlarca derecelik sıcaklıklarda, X-ışın emisyonu üretmeye yetecek kadar sıcak gaz meydana getiriyor. Yalnızca bu kadar da değil, yıldızlar birbirlerinin etrafında döndükçe bu X-ışın emisyonu anlaşılabilir şekilde değişiyor. Şimdi astronomlar, yeni gözlemler sağ olsun, bu sistemi kısmen detaylı olarak modellemeyi başardılar. Cyg OB #9’un yıldız bileşenleri arasındaki rüzgar çarpışmasının daha hafif olan yıldızın çevresindeki bir yay şok dalgasını gösteren bilgisayar simülasyonu yukarıda gösteriliyor.

Görsel/Referans: Australian National Univ./E. R. Parkin ve Univ. of Lige/E. Gosset