Ana Sayfa Genel Ölü Yıldız Taraması

Ölü Yıldız Taraması

Güneş benzeri yıldızlar, çekirdeklerindeki termonükleer motorları çalıştırmak için gereken yakıtı bir gün tüketecekler. Bu gerçekleştiğinde yıldızlar dramatik değişimler yaşayacaklar, dev bir sıcak plazma topundan beyaz cüce adı verilen Dünya büyüklüğünde bir karbon (ya da bazen helyum) yığınına dönüşecekler. Bir beyaz cüce genelde yıldız atmosferinin dışarı atılan kalıntısıyla çevrelenmiştir; bu geniş kalıntıya (küçük bir teleskopla bakıldığında nebulanın görüntüsü gaz devi gezegenlerinkine benzer olduğu için) gezegenimsi nebula adı verilir. Gezegenimsi nebulalar inanılmaz bir şekil çeşitliliğine sahiptir. Bazısı neredeyse küresel, bazısı bipolar, bazısı etkileyici bükülmüş kabuklara ve çizgilere sahip, belki de daha bile garip şekillerdedirler. Tüm bu farklı şekillerin nasıl oluştuğuna ve bir gezegenimsi nebulanın şeklinin yıldızın ölü çekirdeğiyle ya da öncü yıldızın özellikleriye nasıl ilişkili olduğuna dair önemli sorular hala varlığını koruyor. Chandra X-ışın Gözlemevi bu soruların cevaplarını bulmak için gezegenimsi nebulaların ilk sistematik X-ışın araştırmasını gerçekleştiriyor, 5000 ışık yılı içindeki bilinen tüm gezegenimsi nebulaları ölçüyor. Kaç tane gezegenimsi nebula öncülünün çevresinde yoldaş yıldızların döndüğüne ve bu yoldaşların yıldız atmosferini uzaklaştırmada ya da sonuçtaki nebulayı şekillendirmede önemli bir rol oynayıp oynamadığına dair soruları cevaplamak için tasarlanan bu tarama (daha önceki Chandra gözlemleriyle birlikte) ChanPlaNS olarak adlandırılıyor. Bu X-ışın gözlemleri aynı zamanda merkezdeki yıldızın güçlü rüzgarlarının nebulayı şekillendirmeleri için geçen süreye de bir sınır getirilmesini sağlayabilir. Yukarıdaki görsel bu taramadan dört adet etkileyici optik+X-ışın görüntüsünü gösteriyor; X-ışın verileri pembeyle gösteriliyor ve optik Hubble Uzay Teleskobu görüntülerinin üzerine yerleştiriliyor. Bu birleşik görüntüler, merkezi yıldız rüzgarının, ölmekte olan yıldızdan atılan en yeni atmosfer kabuğuyla çarpıştığı bölgeyi ortaya çıkarmaya yardımcı oluyor.

Görsel: X-ışın: NASA/CXC/RIT/J.Kastner et al.; Optik: NASA/STScI

Yorumunuzu yazabilirsiniz